ĐỀ XUẤT BỔ SUNG CHẾ TÀI NHẰM HẠN CHẾ TIÊU CỰC TRONG ĐẤU THẦU

(BĐT) - Một trong những nhóm chính sách lớn được Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đề xuất bổ sung tại Luật Đấu thầu (sửa đổi) là chính sách nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đấu thầu, phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong hoạt động đấu thầu. Qua đó, giúp Nhà nước hạn chế được thất thoát, lãng phí trong chi tiêu công, đồng thời cũng giúp doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí không chính thức trong quá trình tham dự thầu…

Một trong những nhóm chính sách lớn được Bộ KH&ĐT đề xuất bổ sung tại Luật Đấu thầu (sửa đổi) là chính sách nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác QLNN về đấu thầu.

Theo Bộ KH&ĐT, Luật Đấu thầu cùng các luật liên quan là cơ sở pháp lý quan trọng điều chỉnh hoạt động mua sắm, quản lý sử dụng vốn, tài sản nhà nước. Tuy nhiên, thực tiễn thi hành Luật trong thời gian qua cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết sửa đổi toàn diện Luật này.

Các quy định về quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu thầu và việc thi hành pháp luật đấu thầu còn một số hạn chế. Hành vi thông thầu vẫn diễn biến phức tạp, tinh vi; năng lực, kinh nghiệm của một số người có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu chưa đáp ứng yêu cầu; còn có tình trạng đùn đẩy trách nhiệm cho cấp trên, các bộ và Thủ tướng Chính phủ mặc dù đã được Luật phân cấp.

Luật chưa quy định đầy đủ về quy trình kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm, đặc biệt là công tác kiểm tra kết quả thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra, giám sát và mới chỉ tập trung quy định về chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm của nhà thầu, nhà đầu tư mà chưa có chế tài xử lý vi phạm đối với bên mời thầu, chủ đầu tư, người có thẩm quyền - là các bên quan trọng trong việc quyết định đến tính hiệu quả, minh bạch trong đấu thầu.

Luật cũng chưa có quy định về chế tài xử lý đối với trường hợp các cơ quan có thẩm quyền buông lỏng việc kiểm tra, giám sát, giải quyết kiến nghị trong đấu thầu, dẫn đến việc thực hiện công tác chưa đạt hiệu quả.

Tính độc lập, khách quan của cơ chế giải quyết kiến nghị trong hoạt động đấu thầu chưa thật sự bảo đảm, dẫn đến xử lý kém hiệu quả các kiến nghị của nhà thầu và các bên liên quan trong hoạt động đấu thầu.

Báo cáo Chính phủ về Đề nghị xây dựng Luật Đấu thầu (sửa đổi), Bộ KH&ĐT đề xuất nhóm chính sách nhằm nâng cao hiệu lực hiệu quả của công tác đấu thầu, hạn chế tiêu cực. Trong đó, đề xuất bổ sung chế tài xử lý vi phạm đối với người có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu. Bổ sung quy định cụ thể về trách nhiệm giải trình của các bên tham gia trực tiếp vào quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư tương ứng với các quyền được giao. Bổ sung các quy định về thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm toán các hoạt động đấu thầu theo hướng cụ thể hơn, đặc biệt cần bổ sung quy định về hậu thanh tra, kiểm tra, giám sát nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn và đẩy lùi các hành vi vi phạm trong đấu thầu. Bộ cũng đề xuất nâng cao tính độc lập của cơ quan giải quyết kiến nghị đối với các bên tham gia kiến nghị, đơn giản hóa hơn nữa quy trình, thủ tục giải quyết kiến nghị, tranh chấp trong đấu thầu…

Theo Văn phòng Chính phủ (VPCP), các ý kiến thành viên Chính phủ cơ bản thống nhất với nhóm chính sách này. VPCP đề nghị Bộ KH&ĐT nghiên cứu, cụ thể hóa chính sách bảo đảm ngăn chặn hiệu quả, triệt để tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong hoạt động đấu thầu…; hoàn thiện quy định về công bố thông tin công khai, minh bạch gắn với trách nhiệm giải trình, bao gồm cả thông tin về vi phạm pháp luật đấu thầu của tổ chức, cá nhân. VPCP cũng đề nghị thực hiện triệt để đấu thầu qua mạng để giảm thủ tục, hạn chế tiêu cực trong đấu thầu.

Cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Đấu thầu

Cho ý kiến về đề nghị xây dựng Dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), VPCP cơ bản thống nhất với tờ trình của Bộ KH&ĐT về sự cần thiết, quan điểm, mục tiêu, đề nghị sửa đổi toàn diện Luật Đấu thầu. VPCP đề nghị Bộ KH&ĐT trong quá trình xây dựng Dự án cần thiếp tục rà soát toàn diện, thể chế hóa đầy đủ, đồng bộ các chủ trương của Đảng, các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về quản lý, sử dụng nguồn lực công, ngân sách nhà nước trong hoạt động đấu thầu, mua sắm công. Đồng thời tiếp tục cụ thể hóa các nhóm chính sách, hoàn thiện quy định về cơ chế quản lý hiệu quả, cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế các nguồn lực công, đồng bộ với cơ chế quản lý, kiểm soát, kiểm tra, giám sát hoạt động đấu thầu. Việc sửa Luật cũng cần giúp chuyển mạnh cơ chế cấp phát theo dự toán sang cơ chế đấu thầu trong chi tiêu công, tránh thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước (NSNN), tài sản nhà nước, ngăn chặn, xử lý tiêu cực, tham nhũng; bảo đảm tính đồng bộ với các luật về đầu tư, xây dựng, đất đai, NSNN, tài sản công; bảo đảm thực thi đầy đủ có hiệu quả các hiệp định thương mại tự do Việt Nam là thành viên.

(Nguồn báo Đấu thầu quốc gia)